Giật mình với bảo hiểm cháy nổ chung cư

Quy định có từ lâu, nhưng thực tế hầu như không mấy ai quan tâm để thực hiện, thậm chí nhiều người dân sống ở CC không hề biết họ phải mua bảo hiểm cháy nổ. Bà Nguyễn Thị Ngọc Mai, đại diện cư dân CC Carina Plaza, cho biết hầu hết các hộ dân tại đây đều không biết quy định về bảo hiểm cháy nổ.

“Tôi tìm hiểu thì biết rất nhiều cư dân CC khi mua nhà về ở đều không biết, không nghe ban quản lý (BQL) nhắc đến bảo hiểm cháy nổ. Giờ gặp sự cố rồi thì mới nghe nhắc đến bảo hiểm. Chỉ có những hộ gia đình vay ngân hàng mua CC phải bắt buộc mua bảo hiểm thì các ngân hàng mới giải ngân. Theo thống kê, cho đến nay đã có 10 hộ tại CC Carina mua bảo hiểm vì vay tiền ngân hàng mua nhà bị thiệt hại trong vụ cháy”, bà Mai nói.

Ghi nhận của PV Thanh Niên chiều 2.4 tại một số CC ở TP.HCM như: Nguyễn Thái Bình (Q.1), Nguyễn Đình Chiểu (Q.1), Ehome 3 (Q.Bình Tân), Bộ Công an (Q.2)… cũng cho thấy đa số cư dân không hay biết về việc từng căn hộ phải mua bảo hiểm cháy nổ, mà nghĩ việc mua bảo hiểm cháy nổ là trách nhiệm của chủ đầu tư hoặc BQL CC. Ông Trần Văn Trung, Trưởng ban Quản trị CC Ehome 3, cho biết từ khi nhận nhà và vào ở tháng 11.2016 đến nay không thấy ai thông báo gì về việc mua bảo hiểm cháy nổ phần diện tích chung của tòa nhà và cho từng căn hộ. Tương tự, ông Trần Xuân Tỉnh, Trưởng BQL CC Nguyễn Thái Bình, khẳng định “xưa nay chưa mua bảo hiểm cháy nổ cho toàn CC và mỗi căn hộ cũng không ai mua bảo hiểm”.

Còn ông Phan Thanh Tài, Trưởng BQL CC Bộ Công an, cho biết sau vụ cháy Carina và CC Parc Spring, BQL CC đã thông báo cho cư dân mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc. “Đối với diện tích thuộc sở hữu riêng là các căn hộ thì không được chủ đầu tư mua bảo hiểm cháy nổ, mà bảo hiểm này bắt buộc người dân CC phải mua. Người dân có thể mua thông qua BQL hoặc tự mua bảo hiểm bên ngoài không bắt buộc. Phí bảo hiểm cháy nổ của căn hộ được tính bằng tỷ lệ bảo hiểm nhân với giá trị từng căn hộ, dao động 1 năm khoảng 250.000 – 1,7 triệu đồng. BQL đã dán thông báo cho cư dân vì nếu khi xảy ra cháy nổ mà không có bảo hiểm thì không đảm bảo được quyền lợi cho mình”, ông Tài nhấn mạnh.

Cũng theo ông Tài, chi phí mua bảo hiểm cho phần diện tích sở hữu chung, chủ đầu tư sẽ đại diện ký hợp đồng với một công ty bảo hiểm và thanh toán trước, sau đó cư dân thanh toán lại cho chủ đầu tư khi nhận thông báo phí. “Bảo hiểm cháy nổ cho phần sở hữu chung gồm nhà để xe, nhà cộng đồng, hành lang bao quanh CC, cầu thang, thang máy… và được chủ đầu tư mua hằng năm, cứ hết hợp đồng mỗi năm, chủ đầu tư tiếp tục mua bảo hiểm bắt buộc này”, ông Tài nói.

LS Nguyễn Thành Công (Đoàn LS TP.HCM) cho rằng về nguyên tắc mua bảo hiểm cháy nổ CC thì phải mua cho toàn bộ tòa nhà, không mua từng phần và ai là người quản lý tòa nhà sẽ phải chịu trách nhiệm mua bảo hiểm đó. “BQL sẽ quyết định và chịu trách nhiệm mua bảo hiểm cháy nổ. Doanh nghiệp bảo hiểm sẽ bán bảo hiểm dựa trên diện tích toàn bộ CC, các tài sản liên quan để tính mức bảo hiểm. Sau đó, BQL sẽ dựa vào diện tích từng căn hộ để tính phí bảo hiểm và thu từ các cư dân”, LS Công nói.

Trong khi đó, theo LS Trương Anh Tú, phần diện tích chung ở nhà CC thuộc trách nhiệm mua bảo hiểm cháy nổ của ai vẫn là “góc khuất còn nhiều tranh cãi do các quy định pháp luật hiện chưa thực sự phân định rõ sở hữu phần diện tích chung, riêng ở nhà CC”, do đó chưa thể quy rõ trách nhiệm mua bảo hiểm cháy nổ cho chủ đầu tư hay cư dân. “Tôi cho rằng với phần diện tích hầm, sảnh tòa nhà, hành lang… sử dụng chung thì CC nào đã thành lập được ban quản trị cần tổ chức hội nghị nhà CC, lấy ý kiến, biểu quyết dùng nguồn tiền quỹ bảo trì hay cư dân tự đóng góp hoặc nguồn kinh phí nào khác để mua bảo hiểm cháy nổ. Còn nếu CC vẫn do chủ đầu tư quản lý thì chắc chắn họ phải có trách nhiệm mua bảo hiểm cháy nổ”, LS Tú nói.

Theo LS Bùi Quang Nghiêm, Phó chủ nhiệm Đoàn LS TP.HCM, người dân đã mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc, khi phát sinh cháy nổ gây thiệt hại thì doanh nghiệp bảo hiểm có nghĩa vụ bồi thường, trừ trường hợp cháy, nổ rơi đúng vào các trường hợp loại trừ trách nhiệm bảo hiểm theo luật quy định. Lúc này, sẽ xác định lại lỗi ai gây ra thì sẽ bên đó phải chịu trách nhiệm bồi thường. Mức bồi thường sẽ căn cứ theo loại bảo hiểm, mức phí mua xác định trong hợp đồng.

Một câu hỏi đặt ra, trường hợp xảy ra sự cố ở phần diện tích chung, nhưng gây thiệt hại ở “diện tích riêng” của cư dân, cụ thể trong vụ cháy CC Carina Plaza, thì bồi thường ra sao? Theo LS Nghiêm, việc Carina cháy ở bãi xe gây thiệt hại đến nhiều căn hộ khác, bảo hiểm bồi thường tới đâu trước tiên phải xem đến phạm vi bảo hiểm theo hợp đồng bảo hiểm giữa các bên. “Nếu doanh nghiệp bảo hiểm không nhận bảo hiểm cho bên thứ 3 thì các căn hộ bị ảnh hưởng sẽ không được doanh nghiệp bảo hiểm bồi thường. Lúc này, các cư dân liên quan phải yêu cầu bên gây ra lỗi bồi thường thiệt hại, khi này sẽ là trách nhiệm bồi thường ngoài hợp đồng”, LS Nghiêm nói.

Theo tìm hiểu của PV, chủ đầu tư CC Carina là Công ty Hùng Thanh ngày 1.9.2017 đã sử dụng kinh phí bảo trì CC ký hợp đồng với Công ty bảo hiểm PVI Đà Nẵng mua bảo hiểm, mức phí 107 triệu đồng, số tiền bảo hiểm 357 tỉ đồng, thời hạn đến hết ngày 1.9.2018. Trong đó, đối tượng được mua bảo hiểm gồm: giá trị xây dựng tòa nhà kèm các thiết bị hệ thống điện, nước, xử lý nước thải, hệ thống chữa cháy tự động, cấp nước chữa cháy vách tường, báo cháy tự động, chống sét đánh thẳng cửa chống cháy, đèn chiếu sáng sự cố – exit (thoát hiểm), màn nước ngăn cháy, buồng thang và các thiết bị liên quan đến tòa nhà; đồng thời mức bồi thường

thiệt hại cho người thứ 3 tối đa 500 triệu đồng. Chiều 2.4, đại diện bảo hiểm PVI xác nhận với PV Thanh Niên về hợp đồng này và cho biết ngay sau vụ cháy, bảo hiểm đã cử người tới hiện trường phối hợp với người được bảo hiểm, cơ quan chức năng, chỉ định giám định viên đánh giá tổn thất nhằm nhanh chóng khắc phục hậu quả. “Tuy nhiên, trách nhiệm cuối cùng của chủ đầu tư và của các công ty bảo hiểm trong vụ hỏa hoạn này sẽ được xác định cụ thể sau khi có kết quả điều tra của các cơ quan chức năng. Hiện cơ quan chức năng đang trong quá trình giám định tổn thất và cơ quan điều tra đang xác minh vụ việc nên PVI chưa thể xác định được trách nhiệm bồi thường cụ thể tại thời điểm này”, đại diện PVI nói.

Trong khi đó, đại diện Công ty Hùng Thanh khẳng định “trong trường hợp có kết luận trách nhiệm bảo hiểm, nếu số tiền bồi thường vượt quá 500 triệu đồng (bảo hiểm) thì chủ đầu tư sẽ chịu mọi chi phí bù vào với chủ trương không để cư dân bị thiệt”. Ông này cũng cho biết từ ngày 27.3 đã phối hợp với chủ xe bị hư hại đưa đến các tiệm sửa, đang hỗ trợ 100% tiền sửa xe cho chủ của 148 xe máy, 35 ô tô (bị hư hỏng). Dự kiến ngày 3.4, chủ đầu tư sẽ bắt đầu liên lạc với chủ 280 xe máy, 11 ô tô (bị cháy rụi) đối chứng, kiểm tra để tiến hành bồi thường.